Сәрсенбі күні Алма­ты­да дәстүрлі “Қазақ­стандағы PR күндері” аясында 5-ші Халықара­лық PR-форум өз жұмы­сын бастады. Форумның тұрақты бастамашысы әрі идеялық ұйымдасты­ру­шысы “PR-шы клубы” биылғы басқосуды “Дағ­да­рыс­та туғандар. PR Baby Boom” деп атапты. Қазір бұқарамен байла­ныс мамандары қандай ке­дергілерге тап келіп отыр? Олардың қызме­ті­не әлемдік қаржы дағ­дарысы нендей  өзгерістер мен түзетулер енгізуде?

Сонымен, ел беделін бас­қаруда, компания мен хол­дингтер имиджін қалыптас­тыруда сабақ боларлық сауалдардың тиегі ағытылған екі күндік форумға жыл сай­ын ТМД және Батыс елде­рі­нен келетін өкілдерді есеп­те­генде 200-ге тарта адам қа­тыс­ты. Аталмыш форум елі­міз­дің PR-индустриясы са­ласындағы ең маңызды оқиға қатарында. Сондықтан да   жетекші қазақстандық және шетелдік компания басшыла­ры, бұқарамен байланыс жө­ніндегі департаменттердің же­текшілері, баспасөз хат­шы­лары мен маркетологтар,   сарапшылар мен журналис­тер осы “ой алмасу орталы­ғы­нан” табылуға тырысады.   Ал форум жұмысын жүргі­зетін “PR-шы клубы” да PR рыногындағы жағдайдың бар­­лық қырларын қамтуға ұм­ты­лады. Егер бесінші фо­рум әлемдік қаржы дағда­ры­сымен байланыстырып мә­се­ле қоз­ғап жатса, ол – заң­дылық.

Дағдарыс кезінде  сауатты коммуникация жүйесін, оның ішінде дағдарысқа қар­сы шаралар жасай алмаған компаниялардың мәселелері анық көрініп қалып жатыр. Біз дағдарысқа тоқырау ре­тінде емес, керісінше PR-ин­дустрия мен Қазақстандағы жаңа технологиялардың өр­кендеуі мен дамуының жаңа мүмкіндіктері деп қараймыз. PR-міндеттерді креативтік және стандарттық емес жол­дармен шешу идеялары нағыз дағдарыс кезінде туындайды, – деді форумға ұйымдастыру­шы­лық қызмет көрсететін Қа­зақстан баспасөз клубының президенті Әсел Қарауылова.

Сонымен, биылғы форум­ды ашқан PR-шы клубының пре­зиденті Лариса Пактың ойынша, бұқарамен байланыс мамандығы елімізде жыл өт­кен сайын әйгіленіп, қажетті мамандықтардың қатарына ілі­гуде, мұндай кәсіби маман­дарын даярлау үшін жоғары деңгей ұстануға тура келеді. Осы арада  біз  ҚР Білім және ғылым министрлігі PR-шы ма­мандығын мамандықтар реестрінде ресми түрде қайта қалпына келтіргенін атап өте­лік.  Яғни, PR-шы клубы мен Қоғаммен байланыс жөніндегі ұлттық қауымдастықтың жұм­са­ған күші текке кеткен жоқ.

– Біздер, PR  журналисти­ка емес екендігін дәлелдедік. Және бір жағынан, елімізде қазірге осы мамандық бойын­ша ғылыми-әдістемелік база­ның жоқ екендігін де түсіне­міз. Кім оларға дәріс береді? Практиктер осы қызметтің қыр-сырын үйретер. Бірақ, ар­наулы әдістемелерсіз оны жа­сау қиын. Өз әдістеме­леріміз әлі жасалмаған, батыстікі бізге келмейді. Енді бізге осы құры­лымды жасақтауды бастау қа­жет, – деді Лариса Пак.

Қарап отырсақ, қазақ­стан­дық пиаршылар соңғы жеті жылдың ішінде ғана пайда болған, олар өз тәжірибелеріне сүйеніп өсіп келе жатыр. Бұ­қа­ра­мен байланыс бөлім­дерін­де қызметін бастаған мұндай мамандар қазір Үкіметте жұ­мыс істейді. Кейбірі Директор­лар кеңесі мүшелігіне өтті, тіп­ті енді біреулері компания­лар мен бүтін холдингтерді бас­­қа­рып отыр. Әртүрлі ше­шім қабылдауда орасан зор жауапкершілікке ие мамандық иелерінің мәртебесі көз ал­дымызда көтеріліп келе жатқа­нын жоққа шығаруға бол­майды.

Осыған орай форумның ал­ғашқы күні PR-шы клубы­ның мүшесі Әсел Қарауылова жасаған “Дағдарыс жағдайын­дағы PR индустриясы: негізгі беталыстар” атты зерттеу тұ­сау­кесері жиналғандардың на­зарын аударды. Кәсіби тұр­ғыда жасалған зерттеу біздің ры­нокта қалыптасқан жағдай­ды жіліктеп көрсетіп берді.

Форум жұмысын бастаған алғашқы отырыс “Дағдарыс жағдайындағы комму­ника­цияларды басқару: әлемдік тәжірибе” тақырыбын таңда­ған еді. Бұл отырысқа Іntelday Solutіons  агеттігінің бас ди­рек­торы Денитса Сачева (Бол­гария),   “Maslov PR” агент­тігінің бас директоры Михаил Маслов (Ресей), Ресей мен ТМД елдеріндегі  FD өкілді­гі­нің атқарушы директоры Лео­нид Соловьев, “Қазақмыс­тың” корпоративтік коммуни­кациялар жөніндегі директоры Джон Смелт (Ұлыбритания) шақырылған еді. PR-индус­трия­ның “майын ішкен” ма­мандар қазіргі жағдай туралы жалпылама пікірлерін ортаға салғанымен, өздерінің қазіргі рынокқа бейімделген кәсіп­қой тәсілдерін, қызықты кейс­тер мен PR-шешімдерін шешіліп айта қойған жоқ. Бұл түсінікті де. Форумға жи­нал­ғандар әріптес болғаны­мен, бәрі бір-бірімен бәсе­келес екендігін де естен шы­ғармау қажет шығар?! Әрине, спикер­лер  PR-бизнестің бір бөлшегі және маңызды бөл­шегі болуға тиіс екендігімен келіседі.

Форумның алғашқы күні “Самұрық-Қазына” ұлттық әл-ауқат қоры” АҚ басқарма­сы­ның төрағасы Қайрат Ке­лімбетовтің қатысуымен өт­кен, батыстық және ресейлік БАҚ-тарға арналған Интер­нет-конференция үлкен қызығушылық туғызды.

– Дағдарыс біз соңғы 10-15 жыл ішінде көзімізді жұ­мып келген, шешімі табыл­маған мәселелерді ақтарып берді. Және бұл – бізде осы уақытқа дейін өмір сүріп кел­ген қате пайымдарды қайта електен өткізудің үлкен мүм­кіндігі. Мысалы, мемлекет рыноктың жұмысына кедергі келтірмеуі тиіс деген стере­отипті алайық. Қазір бүкіл әлем рынок пен мемлекет бірге өмір сүру керектігін, мем­лекет көптеген мәсе­лелерді бақылауы қажеттігін мойындап отыр. Оның ішінде дұрыс экономикалық саясат­пен қаржы саласын қадаға­лауды жүзеге асыру керек, – деді Қайрат Келімбетов.

Интернет-конференция барысында “Самұрық-Қазы­на” жетекшісі Ресейдің күн­делікті “Время новостей”  газетінің сауалдарына жауап бере отырып, тарихи, мәдени және экономикалық жағынан қоян-қолтық араласып отыр­ғ­ан екі ел арасындағы жан-жақты байланыстардың келе­шегі көкжиекті екендігін атады.

Сондай-ақ, форумның екін­ші күні құрамына  елі­міздегі жетекші бұқаралық ақ­парат құралдары кіретін “Ар­на Медиа” ұлттық ақпа­раттық холдингінің тұсау­кесерімен басталды (суретте).

Аталмыш форум еліміздің PR-индустриясы саласының дамуына қандай серпін береді? Оның басты құралы – БАҚ рөлін арттыруда, PR-технологияларды жетілдіруде қай жолды таңдаймыз? Газеттің келесі санында осы жөнінде сөз болмақ.

Айнаш ЕСАЛИ

ЕГЕМЕН ҚАЗАҚСТАН